Środki finansowo-prawne ochrony środowiska

Zakładanie i rejestracja spółek + obsługa prawna + obsługa księgowa (Poznań)

Zadzwoń i sprawdź naszą ofertę, tel. (061) 86-888-48

www.matysiak-kancelaria.pl

Zasady ogólne

Zgodnie z art. 272 ustawy Prawo ochrony środowiska środki finansowo-prawne ochrony środowiska stanowią w szczególności:

1. opłata za korzystanie ze środowiska;
   
2. administracyjna kara pieniężna;
   
3. zróżnicowane stawki podatków i innych danin publicznych służące celom ochrony środowiska.
   

Ad. 1

Opłata za korzystanie ze środowiska jest ponoszona za wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, za wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi, za pobór wód oraz za składowanie odpadów.

Ad. 2

Administracyjna kara pieniężna jest ponoszona za przekroczenie lub naruszenie warunków korzystania ze środowiska ustalonych decyzją w zakresie wskazanym w pkt. Ad.1, a także w zakresie magazynowania odpadów i emitowania hałasu do środowiska. Przepisy ustawy o ochronie przyrody i przepisy ustawy - Prawo geologiczne i górnicze oraz innych ustaw określają odrębne przypadki i zasady ponoszenia opłat za korzystanie ze środowiska oraz administracyjnych kar pieniężnych.

Ad. 3

Stawki podatków i innych danin publicznych powinny być różnicowane, z uwzględnieniem celów służących ochronie środowiska. Stawki podatku akcyzowego powinny być kalkulowane w szczególności tak, aby zapewnić niższą cenę rynkową paliw wskazanych w ustawie. .

Szczegółowe zasady dotyczące opłat korzystanie ze środowiska i kar pieniężnych

Do ponoszenia opłat za korzystanie ze środowiska oraz administracyjnych kar pieniężnych są obowiązane, co do zasady podmioty korzystające ze środowiska. Jeżeli obowiązek poniesienia opłaty jest związany z eksploatacją instalacji, podmiotem obowiązanym do poniesienia opłat z tytułu emisji jest prowadzący instalację. Jeśli natomiast obowiązek poniesienia opłaty jest związany z poborem wody zobowiązanym jest użytkownik urządzenia wodnego. W razie składowania lub magazynowania odpadów podmiotem korzystającym ze środowiska, obowiązanym do ponoszenia opłat za korzystanie ze środowiska oraz administracyjnych kar pieniężnych, jest, co do zasady posiadacz odpadów w rozumieniu przepisów ustawy o odpadach.

Podmiot korzystający ze środowiska bez uzyskania wymaganego pozwolenia lub innej decyzji ponosi opłatę podwyższoną za korzystanie ze środowiska. W razie korzystania ze środowiska z przekroczeniem lub naruszeniem warunków określonych w pozwoleniu lub innej decyzji podmiot korzystający ze środowiska ponosi, oprócz opłaty, administracyjną karę pieniężną.

Opłaty za korzystanie ze środowiska podmiot korzystający ze środowiska wnosi na rachunek urzędu marszałkowskiego właściwego ze względu na miejsce korzystania ze środowiska. Opłaty za wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, wynikające z eksploatacji urządzeń, wnosi się na rachunek urzędu marszałkowskiego właściwego ze względu na miejsce rejestracji podmiotu korzystającego ze środowiska.

Administracyjne kary pieniężne podmiot korzystający ze środowiska wnosi na rachunek wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska, który wydał dec. w przedmiocie wymierzenia kary.

Wpływy z tytułu opłat i kar stanowią przychody odpowiednich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej.

Do ponoszenia opłat za korzystanie ze środowiska oraz administracyjnych kar pieniężnych stosuje się odpowiednio przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa, z tym że uprawnienia organów podatkowych przysługują marszałkowi województwa albo wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska.

Postępowanie w przedmiocie opłat za korzystanie ze środowiska oraz administracyjnych kar pieniężnych wszczyna się z urzędu albo na wniosek podmiotu korzystającego ze środowiska, którego dotyczy opłata albo kara.

Podmiot korzystający ze środowiska ustala we własnym zakresie wysokość należnej opłaty i wnosi ją na rachunek właściwego urzędu marszałkowskiego. Opłatę ustala się według stawek obowiązujących w okresie, w którym korzystanie ze środowiska miało miejsce. Podmiot korzystający ze środowiska wnosi opłatę do końca miesiąca następującego po upływie każdego półrocza. Podmiot korzystający ze środowiska w tym samym terminie przedkłada marszałkowi województwa wykaz zawierający informacje i dane będące podstawą ustalenia wysokości opłat.

Nie wnosi się opłat z tytułu korzystania ze środowiska których półroczna wysokość wnoszona na rachunek urzędu marszałkowskiego nie przekracza 400 zł., przy czym sejmik województwa może, w drodze aktu prawa miejscowego, uchwalić podwyższenie tej kwoty maksymalnie do 50 %.

    W ustawie określone zostały górne jednostkowe stawki opłat, przy czym z mocy art. 291 ustawy stawki te z dniem 1 stycznia każdego roku podlegają podwyższeniu w stopniu odpowiadającym średniorocznemu wskaźnikowi cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem, ogłaszanemu przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, w formie komunikatu, w Monitorze Polskim, za rok poprzedni; minister właściwy do spraw środowiska, nie później niż w terminie do dnia 31 października każdego roku, ogłasza, w drodze obwieszczenia, w Monitorze Polskim maksymalną wysokość stawek opłat na następny rok, uwzględniając wyżej wskazaną zasadę.

Ustawa przewiduje również sytuacje, gdy podmiot ponosi opłaty podwyższone. Dla przykładu podmiot korzystający ze środowiska ponosi opłaty podwyższone o 500 % w przypadku braku wymaganego pozwolenia na wprowadzanie do powietrza gazów lub pyłów albo pobór wód lub wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi, zaś podmiot korzystający ze środowiska w przypadku pozbycia się odpadów do wód ponosi opłatę podwyższoną w wysokości 100-krotnej jednostkowej stawki opłaty za umieszczenie odpadów na składowisku.

    Ustawa zawiera także zwolnienia z obowiązku wnoszenia opłat. Zwolniony z opłat jest dla przykładu pobór wody na określone w ustawie cele (na potrzeby energetyki wodnej przy spełnieniu pewnych warunków, na potrzeby chowu lub hodowli ryb na potrzeby nawadniania wodami powierzchniowymi użytków rolnych i gruntów leśnych). Zwolnione z opłat jest wprowadzanie do ziemi lub wód, ścieków i wody w sytuacjach określonych w art. 296 ustawy. Zwolnione z opłaty za składowanie odpadów jest umieszczanie na składowisku odpadów wydobytych ze składowiska lub zwałowiska niespełniającego wymagań ochrony środowiska.

Administracyjne kary pieniężne wymierza w drodze decyzji, wojewódzki inspektor ochrony środowiska, mówiąc ogólnie za przekroczenia parametrów i warunków określonych w pozwoleniu i innych dec.ch środowiskowych wydanych podmiotowi.

Wojewódzki inspektor ochrony środowiska stwierdza przekroczenie lub naruszenie na podstawie kontroli lub pomiarów prowadzonych przez podmiot korzystający ze środowiska, obowiązany do dokonania takich pomiarów. O stwierdzeniu przekroczenia lub naruszenia na podstawie kontroli wojewódzki inspektor ochrony środowiska, w terminie 21 dni od wykonania pomiarów, zawiadamia podmiot korzystający ze środowiska, przekazując mu wyniki pomiarów.

Po stwierdzeniu przekroczenia lub naruszenia, na podstawie kontroli wojewódzki inspektor ochrony środowiska wydaje dec. ustalającą wymiar kary biegnącej. W decyzji ustalającej wymiar kary biegnącej określa się: wielkość stwierdzonego przekroczenia lub naruszenia odpowiednio w skali doby albo godziny, wymiar kary biegnącej oraz termin, od którego kara biegnąca będzie naliczana, jako odpowiednio dzień albo pełną godzinę zakończenia wykonywania pomiarów, pobrania próbek albo dokonania innych ustaleń stanowiących podstawę stwierdzenia przekroczenia lub naruszenia.

Kara biegnąca jest naliczana, co do zasady do czasu stwierdzenia zmiany wielkości przekroczenia lub naruszenia.

Wojewódzki inspektor ochrony środowiska podejmuje, na podstawie ostatecznych decyzji określających wymiar kary biegnącej, dec. o wymierzeniu kary:

    1)    za okres do ustania przekroczenia lub naruszenia - po stwierdzeniu z urzędu lub na wniosek podmiotu korzystającego ze środowiska, że przekroczenie lub naruszenie ustało, albo

    2)    za okres do dnia 31 grudnia każdego roku, jeżeli do tego dnia przekroczenie lub naruszenie nie zostało usunięte.

Karę wymierza się w wysokości 10-krotnej wielkości jednostkowej stawki opłat za wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza oraz za pobór wód. Za składowanie odpadów z naruszeniem warunków dotyczących rodzaju i sposobów składowania odpadów, określonych w decyzji zatwierdzającej instrukcję eksploatacji składowiska, lub magazynowanie odpadów z naruszeniem decyzji określającej miejsce i sposób magazynowania odpadów wymierza się karę w wysokości 0,1 jednostkowej stawki opłaty za umieszczenie odpadów na składowisku za każdą dobę składowania.

    Górne jednostkowe stawki kar są określone w ustawie i są waloryzowane w ten sam sposób w jaki waloryzowane są stawki opłat.

Odraczanie, zmniejszanie oraz umarzanie opłat i kar

Organem właściwym w sprawach odraczania terminu płatności opłaty za korzystanie ze środowiska (podwyższonej), a także jej zmniejszania i umarzania jest marszałek województwa, a w sprawach administracyjnych kar pieniężnych wojewódzki inspektor ochrony środowiska.

Termin płatności opłaty za korzystanie ze środowiska oraz administracyjnej kary pieniężnej odracza się na wniosek podmiotu korzystającego ze środowiska obowiązanego do ich uiszczenia, jeżeli realizuje on terminowo przedsięwzięcie, którego wykonanie zapewni usunięcie przyczyn ponoszenia podwyższonych opłat albo kar w okresie nie dłuższym niż 5 lat od dnia złożenia wniosku.

Termin płatności opłaty za korzystanie ze środowiska oraz płatności administracyjnej kary pieniężnej odracza się także na wniosek podmiotu korzystającego ze środowiska obowiązanego do jej uiszczenia, jeżeli przedsięwzięcie, którego wykonanie zapewni usunięcie przyczyn ponoszenia podwyższonych opłat lub administracyjnych kar pieniężnych, ujęte jest w krajowym programie oczyszczania ścieków komunalnych.

Odroczenie terminu płatności może dotyczyć części albo całości opłaty lub kary. Odroczenie może objąć opłaty najwyżej w części, w jakiej przewyższa ono kwotę opłaty, jaką ponosiłby podmiot korzystający ze środowiska w przypadku, gdyby posiadał pozwolenie albo inną wymaganą dec..     

Termin płatności może być odroczony wyłącznie na okres niezbędny do zrealizowania przedsięwzięcia, którego wykonanie zapewni usunięcie przyczyn ponoszenia podwyższonych opłat albo kar.

Wniosek o odroczenie terminu płatności opłaty albo kary powinien zostać złożony do właściwego organu przed upływem terminu, w którym powinny być one uiszczone. Złożenie wniosku o odroczenie terminu płatności opłat nie zwalnia z obowiązku ich uiszczenia w części, w jakiej nie mogą podlegać odroczeniu.

W przypadku gdy terminowe zrealizowanie przedsięwzięcia będącego podstawą odroczenia płatności usunęło przyczyny ponoszenia opłat i kar, właściwy organ, w drodze decyzji, orzeka o zmniejszeniu odroczonych opłat albo kar o sumę środków własnych wydatkowanych na realizację przedsięwzięcia (jeżeli odroczenie dotyczy przedsięwzięcia służącego realizacji zadań własnych gminy, do środków własnych wlicza się także środki pochodzące z budżetu gminy).

Jeżeli przedsięwzięcie będące podstawą odroczenia płatności nie zostanie zrealizowane w terminie, właściwy organ stwierdza, w drodze decyzji, obowiązek uiszczenia odroczonych opłat albo kar wraz z określonymi w przepisach działu III ustawy - Ordynacja podatkowa odsetkami za zwłokę naliczanymi za okres odroczenia. Właściwy organ może wydać wskazaną dec. także przed upływem terminu odroczenia w razie stwierdzenia, że przedsięwzięcie będące podstawą odroczenia nie jest realizowane zgodnie z harmonogramem.

Linki sponsorowane

DORADCA PODATKOWY * BIURO RACHUNKOWE Usługi księgowe, kadry i płace, obsługa prawna ul. Grunwaldzka 38A/5, Poznań tel. (061) 86-888-05 podatki@matysiak-kancelaria.pl www.ksiegowa-poznan.pl